Đối với người Việt Nam, Chủ tịch Fidel Castro để lại những ấn tượng sâu sắc, với câu nói nổi tiếng: “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình”. Không chỉ nói mà còn hành động, trong chiến tranh bom đạn, ông đã dũng cảm vượt qua một chặng đường dài hơn 20.000 km đến thăm nước ta. Không kể hiểm nguy, Chủ tịch Fidel Castro cùng với Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã đến với Quảng Trị, một vùng đất mới giải phóng, còn khét mùi thuốc súng trong những ngày tháng 9/1973. Fidel Castro đứng trên cao điểm 241 (Tân Lâm, Cam Lộ) vẫy lá cờ của Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam với dáng vẻ hiên ngang, bất khuất của người chiến thắng, là nguồn cổ vũ, động viên, có sức hiệu triệu to lớn để nhân dân ta vượt qua những khó khăn gian khổ, vươn lên giành được chiến thắng nhiều hơn nữa.
Nhiều học giả đã đánh giá, Fidel Castro là một lãnh tụ tầm cỡ thế giới, nhà lãnh đạo huyền thoại, người chiến sĩ đấu tranh không mệt mỏi cho hòa bình, công lý, nền độc lập, tự do của các dân tộc, luôn hưởng đãvượt quá lãnh thổ nước mình. Như nhà văn Colombia- Garcia Marquez từng nói: “Fidel Castro là lãnh tụ vĩ đại, giản dị, trong sáng, luôn có hoài bão lớn, trăn trở vì những ý tưởng khác thường”.
Với tôi, ấn tượng sâu đậm về Chủ tịch Fidel Castro là sự vĩ đại của ông không chỉ khi đang sống mà ngay khi đã mất, bởi những ý nguyện cao đẹp của ông. Chủ tịch Fidel Castro mong muốn khi chết đi được tổ chức hỏa thiêu, thi hài thành tro bụi để đưa về an táng ở nghĩa trang quê nhà- nơi ông sinh ra và lớn lên, nơi quê mẹ thân thiết, nơi cội nguồn mà hầu như ai cũng luôn hướng về. Như thế không phải xây lăng tẩm, đền đài, không phải có những đội quân canh gác, bảo vệ, không phải mất nhiều tiền của để bảo quản thi hài.
Cũng theo nguồn tin trên báo chí, phát biểu trước hàng ngàn người đến tiễn đưa Chủ tịch Fidel Castro về nơi an nghỉ cuối cùng ở Santiago ngày 3/12/2016, Chủ tịch Raul Castro cho biết Quốc hội Cuba sẽ bỏ phiếu thông qua dự luật theo ý nguyện của Fidel Castro vào tuần tới. Chủ tịch Raul Castro nói: “Lãnh tụ cách mạng không muốn có bất kỳ hình thức sùng bái cá nhân nào, cho tới giờ phút cuối đời ông vẫn muốn tên tuổi và hình ảnh của ông không được sử dụng trong các cơ quan, đường phố, công viên và các công trình công cộng; sau khi ông qua đời, không xây dựng tượng đài và các công trình tưởng niệm”. Điều này cho thấy ông là một trong những người cộng sản lỗi lạc, chân chính, mang những tư tưởng cao đẹp của giai cấp vô sản. Bởi từ học thuyết của Các Mác và Ăngghen, ông nhận thức sâu sắc rằng cách mạng là sự nghiệp của quần chúng, quần chúng làm nên lịch sử. Cá nhân có kiệt xuất, anh hùng đến đâu mà không có quần chúng ủng hộ, tham gia thì không có được sự nghiệp cách mạng vẻ vang. Nhà thơ Nazim Hilsmet từng nói: “Nếu tôi không đốt lửa. Nếu anh không đốt lửa. Nếu chúng ta không đốt lửa thì làm sao bóng tối sẽ trở thành ánh sáng!”. Bóng tối sẽ tan đi và ánh sáng sẽ ngập tràn nếu anh hành động, tôi hành động và chúng ta cùng hành động. Một ngôi sao không làm nên bầu trời đêm rực sáng. Một bông lúa chín chẳng làm nên mùa vàng, một cây không làm nên rừng là như thế .
Fidel Castro đãvượt qua những danh vọng, cám dỗ đời thường, hòa mình cùng với nhân dân. Và như thế khi nhắm mắt trở về với cõi vĩnh hằng ông sẽ rất thanh thản, nhẹ nhàng bởi đã làm được cái điều mà những người cộng sản chân chính hằng mơ ước: “Tất cả đời ta, tất cả sức ta, ta đã hiến dâng cho sự nghiệp cao đẹp nhất trên đời, sự nghiệp đấu tranh giải phóng loài người”- trích tác phẩm “Thép đã tôi thế đấy” của nhà văn Nikolai Ostrovsky.
Không có tượng đài trong thực tế nhưng bằng những việc làm và sự hy sinh, cống hiến to lớn của mình cho đất nước và nhân loại, Fidel Castro đã xây được tượng đài, tồn tại mãi trong lòng nhân dân, đó mới là điều đáng quý.
Quang cảnh buổi tưởng niệm Lãnh tụ Cuba Fidel Castro (Ảnh: Trà Thiết) PA